تاریخ پزشکی جلد1

تاریخ انسانها سرگذشت پر از فراز و نشیب و شناسنامۀ جامعۀ بشری است. با دقت نظر و کندوکاو آثار به جای مانده از گذشتگان و مطالعه و بررسی زندگانی اقوام و ملل مختلف، چه آنهایی که قبلاً وجود داشتند لیکن بعدها از صفحات تاریخ حذف شدند و چه کشورهایی که پیش از این بودند و اکنون نیز در قید حیات هستند چنین استنباط می‌شود که در سپیده دم ازل، آنگاه که آدمی به عنوان اشرف مخلوقات با صف الهی «احسنُ‌الخالقین» گام بر فرش کهنسال و پر برکت زمین نهاد: «اِنّی جاعلٌ فی الاَرضِ خلیفهً» حفظ صحت و برگرداندن سلامتی از دست رفته همیشه فرارویش قامت برافراشته است. آنچه مسلم است تلاش برای تهیۀ وسایل زندگی از قبیل خوراک و پوشاک و خانه و سرپناه و امثال آنها و نیز تأمین و تعمیم سلامتی همزمان آغاز گردیده و در حالی که اسب سفید راهوار زمان با آهنگ موزون و منظم پهن دشت قرون و اعصار را پشت‌سر می‌گذاشته، فن پزشکی و درمان نیز در معبر تاریخ بشر پوییدن گرفته و به کندی پیش رفته است. بدین جهت تا تولد تمدنهای بشری در بین‌النهرین (سومر و بابل و آشور) و مصر و هند و چین و عیلام (ایلام) و ایران و فنیقیه (لبنان) و لیدی (غرب ترکیه) و یونان، زمانی بسیار طولانی از –عمر تاریخ بشر –در افقی ناپیدا و فضایی تاریک و هولناک و مملو از اوهام و خرافات سپری شده است.

زندگی انسان بدین منوال می‌گذشت تا آنکه با پیدایش نخستین تمدن بشری در سومر و اختراع خط توسط این قوم بتدریج سلسله اعمال و وقایع و حوادث قابل ذکر اعم از کلی و جزیی روی انواع خشت و سنگ و پاپیروس و اشیاء دیگر ثبت و ضبط گردید. نمونۀ بسیار ارزشمندی که از آن دوران باقی مانده و هم‌اکنون مورد استفادۀ علمی و پزشکی می‌باشد، «سنگ نبشتۀ قوانین حمورابی» است که در موزۀ لوور پاریس (پایتخت فرانسه) نگهداری می‌شود. با مطالعۀ این سند فاخر قدیمی می‌توان به بسیاری از قوانین و مقررات پزشکی و درمان و ازدواج و ارث و ضرب و جرح و صدمات جسمی و امثال آنها پی برد.
بدین ترتیب دربارۀ پزشکی ادواری از ازمنۀ بسیار قدیم بخصوص قبل از اختراع خط اطلاعات موثق و متقن وجود ندارد. لذا معقول آن است هرگونه تحقیق و بررسی از زمان سومر آغاز گردد که در این کتاب به همان صورت عمل شده است.